Phát biểu tại hội thảo, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Xuân Trung, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Châu Mỹ nhấn mạnh, 10 năm qua, hội nhập và phát triển ở Liên minh Thái Bình dương đã có sự thay đổi rõ rệt, thu hút được sự quan tâm của cộng đồng quốc tế, với 59 quốc gia là quan sát viên từ khắp các châu lục: 30 quốc gia châu Âu, 14 quốc gia Châu Mỹ, 13 quốc gia Châu Á-Thái Bình Dương và 2 quốc gia châu Phi; trong tương lai gần có thể 4/5 quốc gia thuộc khu vực châu Á- Thái Bình Dương trở thành thành viên liên kết của Liên minh (Hiện nay Singapore đã hoàn thành xong đàm phán; còn Autralia Newzelamd, Hàn Quốc đang tiến hành đàm phán). Hiện nay, Châu Á đã trở thành đối tác thương mại lớn thứ 2 của Liên minh chỉ sau Bắc Mỹ.
PGS.TS. Nguyễn Xuân Trung phát biểu khai mạc hội thảo
Các thành viên Liên minh đã thực hiện tốt chương trình đề ra với mục tiêu thúc đẩy thương mại và hội nhập nội khối, hình thành một liên minh thuế quan; đến nay đã cắt giảm thuế đối với 92% dòng hàng hóa và dịch vụ, tương đương hơn 12.000 sản phầm thương mại và sẽ hướng tới 100% sản phẩm được miễn thuế vào năm 2030. Hơn thế nữa, công dân của các quốc gia thành viên Liên minh được miễn thị thực du lịch và công tác ngắn hạn; các nước Liên minh đã hình thành quỹ phát triển doanh nghiệp chung, chia sẻ chung cơ quan ngoại giao ở một số quốc gia và tổ chức khác.
Bên cạnh đó, các nước thành viên Liên minh Thái Bình Dương đều là đối tác quan trọng của Việt Nam. Quan hệ chính trị giữa Việt Nam và các nước thành viên Liên minh Thái Bình Dương không ngừng được củng cố thông qua các chuyến thăm và tiếp xúc bên lề các hội nghị quốc tế của lãnh đạo cấp cao. Quan hệ kinh tế, thương mại giữa Việt Nam và các nước thành viên Liên minh Thái Bình Dương gồm Chile, Colombia, Mexico và Peru liên tục tăng ở mức trung bình khoảng 9%/năm (2017-2020). Năm 2020 đạt gần 6 tỷ USD, chiếm 50% tổng giá trị trao đổi thương mại của Việt Nam với khu vực Mỹ Latinh. Ngoài ra, Việt Nam và các nước thành viên Liên minh Thái Bình Dương có hợp tác trên nhiều lĩnh vực như khoa học công nghệ, biến đổi khí hậu, bảo trợ xã hội, nông nghiệp, du lịch, hạ tầng đô thị, giao thông, viễn thông, y tế giáo dục…
Không chỉ có quan hệ hợp tác tốt đẹp trên bình diện song phương, Việt Nam và các thành viên Liên minh Thái Bình Dương còn cùng nhau tham gia nhiều cơ chế liên khu vực như Diễn đàn hợp tác Đông Á – Mỹ Latinh (FEALAC), Đối tác xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), Diễn đàn hợp tác kinh tế châu Á – Thái Bình Dương (APEC)… Trong năm 2020, Liên minh Thái Bình dương đã hỗ trợ Việt Nam rất nhiều để hoàn thành tốt vai trò Chủ tịch ASEAN trong bối cảnh đại dịch bùng phát như: Tổ chức Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 53 (AMM 53), Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 36 và các hội nghị liên quan. Hai bên cũng ghi nhận lợi ích của việc tiếp tục tăng cường quan hệ kinh tế và thúc đẩy hợp tác thông qua việc xây dựng Kế hoạch Công tác mới ASEAN-Liên minh Thái Bình Dương giai đoạn 2021-2023.
Đại sứ Colombia, ông Miguel Angel Rodriguez phát biểu tại buổi hội thảo
Đây là khu vực tiềm năng trong hợp tác song phương với Việt Nam bởi sự phát triển khá đồng đều giữa các thành viên và có mức thu nhập trung bình tương đối cao, nhu cầu hàng hóa của các nước thành viên rất lớn. Việt Nam đã ký kết Hiệp định thương mại (FTA) với Chile, và cùng với Việt Nam, còn có 3 trong 4 quốc gia là thành viên của Hiệp định đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP). Vì vậy, việc tăng cường hợp tác giữa Việt Nam với Liên minh Thái Bình Dương không chỉ là sự kết nối của Việt Nam với các nước trong Liên minh, mà còn mở ra các cánh cửa khác để tăng cường kết nối giữa khu vực ASEAN và Liên minh.
Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Xuân Trung mong muốn, trước các yêu cầu thực tiễn, các nhà quản lý, nhà nghiên cứu, nhà khoa học và các doanh nghiệp cùng nhau trao đổi, thảo luận những cơ hội và thách thức, đặc biệt là những rào cản trong hợp tác giữa Liên minh với khu vực ASEAN nói chung và hợp tác giữa Liên minh với Việt Nam nói riêng. Hội thảo là dịp để các doanh nghiệp, nhà nghiên cứu, nhà khoa học chia sẻ quan điểm, qua đó có những kiến nghị với Chính phủ, các bộ, ngành liên quan của cả hai bên để tháo gỡ và thúc đẩy phát triển quan hệ song phương.
* Hướng tới phát triển toàn diện
Theo Tiến sĩ Lê Công Tiến, Vụ phó Vụ châu Mỹ (Bộ Ngoại giao), đại dịch COVID-19 gây tác động trên toàn cầu, trong đó Việt Nam và các nước thành viên Liên minh Thái Bình Dương không phải là ngoại lệ. Năm 2020, Việt Nam đạt tốc độ tăng trưởng thấp nhất trong nhiều năm, trong khi các nước thành viên Liên minh Thái Bình Dương tăng trưởng âm. Bước sang năm 2021, tình hình phục hồi kinh tế của Liên minh Thái Bình Dương được đánh giá rất khả quan, theo Ủy ban Kinh tế Mỹ Latinh và Caribe của Liên hợp quốc (CEPAL) thì tăng trưởng tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của Peru sẽ đạt trên 10%, Chile trên 9%, Colombia 7,5% và Mexico 6,2%. Kinh tế Việt Nam sau nửa đầu năm 2021 tăng trưởng tích cực đã gặp khó khăn trong Quý III/2021, tuy nhiên nhiều dấu hiệu cho thấy đã phục hồi trong Quý IV/2021 khá tốt. Triển vọng tăng trưởng mạnh mẽ quan hệ kinh tế, thương mại giữa Việt Nam và các nước thành viên Liên minh Thái Bình Dương trong những năm tới, sẽ góp phần vào đà tăng trưởng và sự gắn kết kinh tế chặt chẽ hơn nữa giữa các nước sau đại dịch.
Với những nhận định như trên về xu thế, tiềm năng, cơ hội phát triển quan hệ giữa Việt Nam và các nước thành viên Liên minh Thái Bình Dương, trong thời gian tới, Việt Nam sẽ đặt trọng tâm hơn nữa vào việc phát triển toàn diện quan hệ với các nước ở khu vực này, trên bình diện song phương và đa phương, trong đó sẽ tăng cường tần suất các chuyến thăm các cấp, rà soát và nâng cấp các cơ chế hợp tác và khuôn khổ pháp lý, tăng cường trao đổi và hợp tác cấp bộ, ngành, địa phương và doanh nghiệp; đặt trọng tâm phát triển quan hệ kinh tế - thương mại - du lịch và đầu tư song phương, đồng thời sẽ tăng cường quan hệ hợp tác văn hóa, giáo dục, thể thao, đối phó với các thách thức toàn cầu. Việt Nam sẽ cùng các nước thành viên ASEAN thúc đẩy hợp tác ASEAN – Liên minh Thái Bình Dương đạt những bước tiến thực chất. Việt Nam hoan nghênh các nước thành viên Liên minh Thái Bình Dương tiếp tục quan tâm đến các diễn biến ở khu vực Châu Á – Thái Bình Dương và ủng hộ việc duy trì hòa bình, ổn định, tự do và an ninh hàng hải, hàng không, các nguyên tắc luật pháp quốc tế tại khu vực có tầm quan trọng thiết yếu tới tất cả các nước hai bờ Thái Bình Dương, Tiến sĩ Lê Công Tiến cho biết.
Đại sứ Colombia tại Việt Nam một lần nữa khẳng định thành tựu nổi bật của Liên minh Thái Bình Dương 10 năm qua đã tạo ra một khu vực ưu tiên thuế quan, hợp nhất thị trường chứng khoán, cơ chế ngoại thương một cửa cho cả bốn quốc gia thành viên, xây dựng các cơ quan ngoại giao chung, loại bỏ thị thực ngắn hạn giữa các công dân, tích cực trao đổi trong giáo dục, quốc tế hóa doanh nghiệp vừa và nhỏ, phát triển thúc đẩy chuyển đổi số. Liên minh luôn kiên trì bốn chiến lược để góp phần đạt được sự lưu thông tự do hàng hóa, dịch vụ vốn và con người vào năm 2030: hội nhập hơn, toàn cầu hơn, kết nối hơn và hướng tới người dân hơn.
Đại sứ Mexico tại Việt Nam, bà Sara Valdes Bolano cho biết: Trong những năm gần đây, Mexico tập trung cho các vấn đề ưu tiên vì lợi ích của xã hội; chẳng hạn như trao quyền cho phụ nữ, quản lý bền vững chất thải nhựa, kích hoạt du lịch và việc làm; cũng như chống lại các tác động kinh tế - xã hội tiêu cực do dịch COVID-19 gây ra, góp phần khởi động lại nền kinh tế của khu vực.
Bà Sara Valdes Bolano, Đại sứ Mexico, phát biểu tại buổi lễ
Năm 2022, Mexico sẽ tiếp nhận vị trí Chủ tịch luân phiên của Liên minh với cam kết sẽ thực hiện chiến lược thị trường kỹ thuật số khu vực (MDR) cam kết sẽ thực hiện Chiến lược cho thị trường kỹ thuật số khu vực (MDR) và thúc đẩy Chuyển đổi Kỹ thuật số của Liên minh Thái Bình Dương. Chiến lược cho thị trường kỹ thuật số sẽ đặc biệt ưu tiên các doanh nghiệp vừa và nhỏ, với các hành động nhằm giảm bớt các rào cản thương mại và thúc đẩy quá trình quốc tế hóa của doanh nghiệp thông qua việc sử dụng các công cụ kỹ thuật số. Các doanh nghiệp vừa và nhỏ của các quốc gia Liên minh Thái Bình Dương sẽ có thể cung cấp các sản phẩm và dịch vụ ở ba quốc gia còn lại như tại thị trường nội địa thông qua thương mại điện tử. Việc ra mắt Thị trường Kỹ thuật số khu vực này có nghĩa là lợi nhuận kinh tế đạt 21 tỷ USD trong 5 năm và tăng trưởng theo cấp số nhân trong thương mại điện tử, cho thấy tiềm năng đầy hứa hẹn - bà Sara Valdes Bolano nhấn mạnh.
Phó Giáo sư, Tiến sĩ Cù Chí Lợi, Tổng Biên tập Tạp chí Châu Mỹ ngày nay chia sẻ về các thành tựu đạt được của Liên minh Thái Bình Dương trong 10 năm thành lập và phát triển. Liên minh Thái Bình Dương là một khối liên kết thương mại hiệu quả, có nhiều cơ hội và triển vọng phát triển. Quan hệ thương mại giữa Việt Nam và các nước Liên minh Thái Bình Dương đang từng bước phát triển mạnh mẽ; Việt Nam có thể tạo điều kiện cho Liên minh Thái Bình Dương tiếp cận thị trường Đông Nam Á, thị trường Trung Quốc…; đồng thời Việt Nam nên chủ động gia nhập và tiếp cận các thị trường Đông Nam Á, thị trường các nước châu Á Thái Bình Dương,...đồng thời Việt Nam nên chủ động gia và tiếp cận thị trường các nước Liên minh Thái Bình Dương nói riêng và thị trường Mỹ Latinh nói chung.
PGS.TS. Cù Chí Lợi phát biểu tại buổi hội thảo
Tại hội thảo, các đại biểu tập trung thảo luận về hợp tác thương mại của các nước Liên minh Thái Bình Dương với Việt Nam; Liên minh Thái Bình Dương: Kết nối Mỹ Latinh với khu vực Châu Á-Thái Bình Dương.../.