Chính quyền Biden đang tìm cách chấm dứt việc sử dụng Tiêu đề 42, một chính sách được đưa ra trong thời đại dịch Covid-19 đã khiến Lực lượng Tuần tra Biên giới từ chối hàng trăm nghìn người di cư đang cố gắng nhập cảnh vào Hoa Kỳ tại biên giới Hoa Kỳ-Mexico trong hai năm qua. Động thái của chính quyền nhằm chấm dứt chính sách này đã nhận được sự hoan nghênh ở một số góc độ nhưng cũng nhận lại nhiều chỉ trích, và những người phản đối quyết định này đang đưa vấn đề ra trước tòa án và Quốc hội.
Tiêu đề 42 là gì?
Tiêu đề 42 đề cập đến một phần hiếm khi được sử dụng của Bộ tổng luật Hoa Kỳ có từ năm 1944. Luật trao quyền cho các cơ quan y tế liên bang cấm người nhập cư vào đất nước Hoa Kỳ nếu xác định rằng làm như vậy có thể ngăn chặn sự lây lan của các bệnh truyền nhiễm.
Trung tâm kiểm soát và ngăn ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC) đã viện dẫn Tiêu đề 42 khi bắt đầu bùng phát virus corona ở Hoa Kỳ vào tháng 3 năm 2020. Tiêu đề 42 đã trao quyền cho các nhân viên Tuần tra Biên giới trục xuất những người di cư đang cố gắng vào Hoa Kỳ thay vì cho phép họ xin tị nạn trong nước, như chính sách từ trước tới nay vẫn thực hiện. Những người di cư bị trục xuất khỏi Hoa Kỳ theo Tiêu đề 42 được trở về nước của họ hoặc về quốc gia quá cảnh gần đây nhất.
Một phần lý do của việc viện dẫn Tiêu đề 42 là để tránh giam giữ những người di cư trong các cơ sở nhập cư đông đúc của Hoa Kỳ vì loại coronavirus có khả năng lây truyền cao đang lan rộng. Tuy nhiên, cũng có những người khác đã chỉ trích chính sách này là một nỗ lực nhằm hạn chế nhập cư vào Hoa Kỳ hơn là một chiến lược y tế công cộng.
Tại sao chính quyền Biden lại tìm cách chấm dứt việc sử dụng Tiêu đề 42?
Khi công bố quyết định chấm dứt chính sách sau hơn hai năm thực hiện, CDC đã trích dẫn “tình trạng sức khỏe cộng đồng hiện tại và sự sẵn có ngày càng nhiều của các công cụ để chống lại COVID-19,” bao gồm cả vắc xin có thể được phân phối cho những người di cư tại khu vực biên giới.
Chính quyền Biden ban đầu đã lên kế hoạch cho chính sách kết thúc vào ngày 23 tháng 5, nhưng một thẩm phán liên bang và các thành viên Quốc hội đang xem xét hoãn kế hoạch đó trong bối cảnh lo ngại rằng quyết định này có thể dẫn đến sự gia tăng di cư trong những tuần và tháng tới.
CDC đã chấm dứt việc sử dụng Tiêu đề 42 cho một nhóm người di cư vị thành niên không có người đi kèm - vào tháng Ba. Hiện họ đang tìm cách chấm dứt chính sách đối với hai nhóm người di cư khác: người lớn độc thân và người đi du lịch theo gia đình.
Lựa chọn thay thế cho Tiêu đề 42 là gì?
Trước khi CDC viện dẫn Tiêu đề 42, Đội tuần tra biên giới đã xử lý những người di cư theo một phần riêng của Bộ luật Hoa Kỳ được gọi là Tiêu đề 8, đề cập đến việc thực thi biên giới.
Theo Tiêu đề 8, người di cư thường có thể xin tị nạn ở Hoa Kỳ, với lý do là họ lo sợ về sự ngược đãi hoặc các mối đe dọa khác ở quê nhà của họ. Chính quyền Biden đã nói rằng họ sẽ trở lại thực thi Tiêu đề 8 sau khi chính sách theo Tiêu đề 42 kết thúc.
Việc quay trở lại các hoạt động thực thi trước đại dịch không nhất thiết có nghĩa là người di cư sẽ được phép nhập cảnh và ở lại đất nước. Nhiều người trong số họ sẽ cần phải đợi ở Mexico cho đến khi yêu cầu xin tị nạn của họ có thể được quyết định - kết quả của chính sách chính quyền Trump mà chính quyền Biden đã áp dụng theo lệnh của tòa án.
Những người di cư không thể chứng minh được hồ sơ hợp pháp để ở lại trong nước sẽ phải đối mặt với việc bị trục xuất khỏi Hoa Kỳ và có khả năng bị các hình phạt khác. Ví dụ, những người liên tục bị bắt khi cố gắng nhập cảnh vào Hoa Kỳ mà không được phép có thể bị truy tố hình sự, như đã thường xuyên xảy ra trong quá khứ.
Những đối tượng nào bị trục xuất khỏi theo Tiêu đề 42?
Gần 9/10 trong số gần 1,8 triệu vụ trục xuất diễn ra theo Tiêu đề 42 kể từ tháng 4 năm 2020 có liên quan đến người lớn độc thân, trong khi phần còn lại liên quan đến những người đi du lịch theo diện thăm thân (11%) hoặc trẻ vị thành niên không có người đi kèm (1%).
Mexico cho đến nay là quốc gia có số người đã bị trục xuất nhiều nhất theo Tiêu đề 42. Đã có 6/10 trong số những người đã bị trục xuất theo Tiêu đề 42 đến từ Mexico, trong khi 15% đến từ Guatemala, 14% là từ Honduras, 5% đến từ El Salvador và 6% đến từ các quốc gia khác.
Việc sử dụng Tiêu đề 42 đã thay đổi như thế nào từ chính quyền Trump sang chính quyền Biden?
Cả hai chính quyền đều dựa nhiều vào Tiêu đề 42 trong các hoạt động thực thi nhập cư của họ tại biên giới Hoa Kỳ-Mexico trong thời kỳ đại dịch. Nhưng chính quyền Trump đã thực thi một cách mạnh mẽ hơn.
Dưới thời chính quyền Trump, 80% người di cư tại biên giới Hoa Kỳ-Mexico bị trục xuất khỏi Hoa Kỳ theo Tiêu đề 42. Tỷ lệ đó đã giảm xuống dưới thời chính quyền Biden, người đã cam kết trong chiến dịch tranh cử của mình là sẽ cho Nhà Trắng đảo ngược một số hành động của Trump về chính sách nhập cư. Tuy nhiên, ngay cả trong thời kỳ Biden, việc trục xuất theo Tiêu đề 42 vẫn diễn ra phổ biến: Vào tháng 3 năm 2022, 51% người di cư tại biên giới Tây Nam bị trục xuất theo Tiêu đề 42.
Nguồn tham khảo: Trích dẫn theo John Gramlich (2022), Pew Reseach Center.