Báo cáo kinh tế Hoa Kỳ tháng 10-2015

28/10/2015

Kinh tế Mỹ tiếp tục đà tăng trưởng ổn định. Nếu như quý I năm 2015, kinh tế Mỹ tăng trưởng ở mức 0,6% thì đến quý II tốc độ tăng trưởng của Mỹ đã đạt 3,9% (cao hơn mức tăng trưởng dự kiến ban đầu là tăng trưởng chỉ là 3,7%) do chi tiêu dành cho tiêu dùng và xây dựng tăng cao.

Chi tiêu tiêu dùng tăng cao hơn mức dự kiến, đạt mức 3,6% trong quý II năm 2015 (dự kiến tăng 3,1%) và cao hơn so với quý I (1,8%). Đầu tư vào nhà ở cũng tăng cao hơn so với quý I và mức dự kiến, ở mức 9,3% (quý I tăng 10,1% và dự kiến quý II tăng 7,8%).  Chi tiêu tiêu dùng - động lực chính thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, tăng mạnh do kết quả kinh doanh ấn tượng của lĩnh vực xe hơi. Đa số các hoạt động dịch vụ không thuộc lĩnh vực tài chính như hàng không vũ trụ, thiết bị vận chuyển... đều tăng trưởng, trong khi thị trường nhà đất cũng được cải thiện. Bên cạnh đó, trong báo cáo Beige Book đánh giá hoạt động kinh tế tại 12 khu vực dưới sự giám sát của 12 ngân hàng khu vực thuộc Fed từ giữa tháng 8 đến đầu tháng 10, có tới 11 khu vực được đánh giá duy trì đà tăng trưởng vừa phải ở hầu hết các lĩnh vực. Riêng khu vực Kansas ghi nhận mức tăng trưởng yếu do giá dầu giảm. Giá dầu giảm và đồng USD tăng mạnh cũng  làm giảm đà tăng trưởng của hoạt động sản xuất tại hầu hết các khu vực, đặc biệt trong lĩnh vực năng lượng. Ngoài ra, giá đồng USD tăng mạnh cũng đặt ra những thách thức đối với hoạt động xuất khẩu dầu, sản xuất thép cũng như ngành công nghiệp không khói.

Kinh tế Mỹ tiếp tục phục hồi cộng với nguồn thu của chính phủ tăng là nguyên nhân chính làm cho mức thâm thủng cán cân thu chi ngân sách của chính phủ liên bang Mỹ trong tài khóa 2015, kết thúc từ tháng 9/2015, giảm xuống mức thấp nhất trong vòng 7 năm qua. Theo báo cáo công bố ngày 15/10 của Bộ Tài chính Mỹ cho biết tổng thu ngân sách của chính phủ liên bang trong năm tài khóa 2015 đạt 3.249 tỷ USD, tăng 8% trong khi chi tiêu ngân sách tăng 5%, lên 3.688 tỷ USD. Như vậy, cán cân thu chi ngân sách của chính phủ liên bang trong năm tài khóa 2015, bắt đầu từ tháng 10/2014 đến tháng 9/2015, bị thâm thủng 439 tỷ USD. Đây là mức thâm hụt ngân sách thấp nhất kể từ năm 2008. Thâm hụt ngân sách tài khóa 2015 chỉ chiếm 2,5% Tổng thu nhập quốc nội (GDP) (năm 2014 thâm hụt ngân sách tài khóa trước của chính phủ liên bang Mỹ là 483 tỷ USD, chiếm 2,8% GDP), thấp nhất kể từ năm 2007 và thấp hơn cả mức trung bình của 40 năm qua. Mức thâm hụt ngân sách trong hai năm qua giảm mạnh so với mức thâm hụt trên 1.000 tỷ USD trong thời gian 4 năm đầu cầm quyền của Tổng thống Barack Obama, từ năm 2009 tới năm 2012.

Tuy nhiên, dù đã có những cải thiện đáng kể khi tỷ lệ thất nghiệp giảm xuống 5,1%, thị trường việc làm Mỹ vẫn chưa thực sự ổn định để có thể đóng góp đáng kể vào nhịp độ tăng trưởng của kinh tế Mỹ. Trong tháng 9, nền kinh tế Mỹ chỉ tạo thêm 142.000 việc làm mới, một con số khá khiêm tốn so với mức trung bình 167.000 việc làm trong ba tháng qua. Giá dầu thấp khiến các doanh nghiệp hàng đầu trong lĩnh vực năng lượng phải cắt giảm việc làm. Riêng trong lĩnh vực khai mỏ đã có 10.300 lao động mất việc trong tháng 9. Cũng trong tháng 9, đồng USD mạnh lên, gây thiệt hại cho các công ty xuất khẩu kim loại, máy móc và máy tính, buộc các công ty này phải cắt giảm 10.800 việc làm.  Tính đến tháng 9, mức lương trung bình theo giờ của người Mỹ chỉ tăng 2,2% trong vòng 12 tháng qua. Thông thường, tỷ lệ thất nghiệp giảm thể hiện một thị trường việc làm cạnh tranh, và khi đó các công ty sẽ tăng lương để thu hút thêm lao động có trình độ đáp ứng nhu cầu. Tuy nhiên, nhiều người thất nghiệp chọn cách quay trở lại trường học hoặc ở nhà chăm sóc gia đình, nên không thuộc nhóm những người thất nghiệp và đang tích cực tìm việc làm. Điều đó khiến tỷ lệ thất nghiệp của Mỹ giảm còn 5,1%. Quan ngại về thị trường việc làm cũng là một trong những yếu tố khiến Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) theo dõi sát sao để cân nhắc kế hoạch nâng lãi suất.

Việc tăng lãi suất trong năm nay vẫn có thể diễn ra nếu các số liệu kinh tế đúng như dự báo. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia nhận định nền kinh tế Mỹ bị tác động từ sự tăng trưởng chậm của nền kinh tế Trung Quốc, nhân tố làm giảm xuất khẩu và sản xuất cũng như ảnh hưởng đến nhiều thị trường khác. Bên cạnh đó, báo cáo việc làm tháng 9 gây thất vọng của Bộ Lao động Mỹ đã làm gia tăng quan ngại về khả năng phục hồi của nền kinh tế Mỹ trong bối cảnh kinh tế toàn cầu tăng trưởng chậm lại, và đặt dấu hỏi về khả năng thực thi kế hoạch tăng lãi suất của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) trong năm nay. Ông Harm Bandholz, nhà kinh tế trưởng thuộc Unicredit, nhận định báo cáo việc làm ảm đạm trong tháng 9 đã gần như xóa hết cơ hội, dù là nhỏ, cho việc Mỹ nâng lãi suất trong tháng 10 này. Ngoài ra, những dấu hiệu gần đây cho thấy nền kinh tế đang có chiều hướng tăng trưởng chậm lại như doanh số bán lẻ tăng khiêm tốn và ảnh hưởng của việc đồng USD mạnh đến thương mại lớn hơn. Các số liệu có tính quyết định đối với chính sách tiền tệ của Fed là lạm phát, việc làm mới và lương đều không được như kỳ vọng. Và đồng USD mạnh đã ảnh hưởng tiêu cực đến xuất khẩu và đây là một trở ngại nữa cho tăng trưởng kinh tế. Hai thành viên khác của FOMC là Lael Brainard và Daniel Tarullo nói rằng họ ủng hộ việc chờ đến năm 2016 mới nâng lãi suất.

-----

Tài liệu tham khảo

Thâm hụt ngân sách năm 2015 của Mỹ thấp nhất trong 7 năm qua, http://www.vietnamplus.vn/tham-hut-ngan-sach-nam-2015-cua-my-thap-nhat-trong-7-nam-qua/349653.vnp

US Economy Adds Only 142K Jobs In September, http://www.tradingeconomics.com/united-states/non-farm-payrolls

Fed Rate Hike Still Possible this Year, http://www.tradingeconomics.com/articles/09242015225312.htm

Fed Shows Concerns Over Global Economy, http://www.tradingeconomics.com/united-states/interest-rate

US Fiscal 2015 Deficit Smallest Since 2007, http://www.tradingeconomics.com/united-states/government-budget-value

US Unemployment Rate Steady at 5.1%, http://www.tradingeconomics.com/united-states/unemployment-rate

US GDP Expands 3.9% in Q2, http://www.tradingeconomics.com/united-states/gdp-growth


Ths. Đồng Thị Thùy Linh

Viện Nghiên cứu Châu Mỹ


Xem tin phát hành ngày:
Tạp chí khoa học xã hội và nhân văn trên sóng truyền hình VTV2 (04/12/2018) Viện Hàn Lâm Khoa Học Việt Nam (06/12/2014) Tiết mục của Viện Kinh tế chính trị Thế giới (06/12/2015)

CỔNG THÔNG TIN VIỆN NGHIÊN CỨU CHÂU MỸ

Bản quyền thuộc về Viện nghiên cứu Châu Mỹ

Địa chỉ: Tầng 11 tòa nhà số 1, Liễu Giai, Ba Đình, Hà Nội.

Điện thoại: (846) 2730427 Fax: (846) 2730427

Email: vias@vass.gov.vn