Đề dẫn
Chủ tịch Hồ Chí Minh - người sáng lập, lãnh đạo và rèn luyện Đảng ta - lúc sinh thời luôn quan tâm đến công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ rõ, chủ nghĩa cá nhân là kẻ thù của cách mạng. Do đó, nâng cao đạo đức cách mạng, đấu tranh chống chủ nghĩa cá nhân là nội dung lớn, quan trọng và thiết thực, trong công tác xây dựng Đảng và chỉnh đốn Đảng. Sự vững mạnh của Đảng Cộng sản Việt Nam sẽ là nhân tố hàng đầu quyết định mọi thắng lợi của cách mạng.
Vào đầu năm 1969 cuộc kháng chiến cứu nước của toàn Đảng, toàn quân, toàn dân ta vẫn đang diễn ra quyết liệt. Trong bối cảnh miền Bắc phải khắc phục khó khăn, tập trung đẩy mạnh sản xuất, tăng cường chi viện cho tiền tuyến để có thể hoàn thành cuộc cách mạng giải phóng dân tộc. Do đó, rất cần phải có sự đoàn kết thống nhất trong toàn Đảng. Vì vậy, nhân dịp kỷ niệm 39 năm ngày thành lập Đảng, Chủ tịch Hồ Chí Minh viết bài “Nâng cao đạo đức cách mạng, quét sạch chủ nghĩa cá nhân”, đăng trên báo Nhân dân, số 5409, ngày 03-02-1969. Những tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong bài viết này đã, đang và sẽ trở thành nền tảng, cơ sở lý luận cho công tác xây dựng Đảng và chỉnh đốn Đảng hiện nay.
1. Những nội dung chính trong tác phẩm “Nâng cao đạo đức cách mạng, quét sạch chủ nghĩa cá nhân” của Chủ tịch Hồ Chí Minh
Thứ nhất, Người đã chỉ rõ uy tín và vai trò to lớn của Đảng đối với cách. Đồng thời, Người cũng khen ngợi cho đội ngũ cán bộ, đảng viên của Đảng đã làm tốt vai trò tiên phong, gương mẫu trong mọi hoạt động sản xuất, trong chiến đấu.
Trải qua 39 năm đấu tranh oanh liệt, làm Cách mạng Tháng Tám thành công, kháng chiến lần thứ nhất thắng lợi và ngày nay vừa chiến đấu chống Mỹ, cứu nước, vừa xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc, nhân dân ta tin tưởng rằng: Ðảng ta lãnh đạo rất sáng suốt đã đưa dân tộc ta tiến lên không ngừng từ thắng lợi này đến thắng lợi khác. Trong lịch sử đấu tranh của Ðảng và trong mọi hoạt động hằng ngày, nhất là trên mặt trận chiến đấu và sản xuất, rất nhiều cán bộ, đảng viên ta tỏ ra anh dũng, gương mẫu, gian khổ đi trước hưởng thụ đi sau và đã làm nên những thành tích rất vẻ vang.
Ðảng ta đã đào tạo một thế hệ thanh niên cách mạng, gái cũng như trai, rất hăng hái, dũng cảm trong mọi công tác. Ðó là những bông hoa tươi thắm của chủ nghĩa anh hùng cách mạng.
Thứ hai, Người cũng rất nghiêm khắc phê bình nhiều cán bộ, đảng viên sa vào chủ nghĩa cá nhân,
Nhân dân ta và Ðảng ta rất tự hào có những người con xứng đáng như thế. Song bên cạnh những đồng chí tốt ấy, còn có một số ít cán bộ, đảng viên mà đạo đức, phẩm chất còn thấp kém. Họ mang nặng chủ nghĩa cá nhân, việc gì cũng nghĩ đến lợi ích riêng của mình trước hết. Họ không lo "mình vì mọi người" mà chỉ muốn "mọi người vì mình".
Do cá nhân chủ nghĩa mà ngại gian khổ, khó khăn, sa vào tham ô, hủ hóa, lãng phí, xa hoa. Họ tham danh trục lợi, thích địa vị quyền hành. Họ tự cao tự đại, coi thường tập thể, xem khinh quần chúng, độc đoán, chuyên quyền. Họ xa rời quần chúng, xa rời thực tế, mắc bệnh quan liêu mệnh lệnh. Họ không có tinh thần cố gắng vươn lên, không chịu học tập để tiến bộ.
Cũng do cá nhân chủ nghĩa mà mất đoàn kết, thiếu tính tổ chức, tính kỷ luật, kém tinh thần trách nhiệm, không chấp hành đúng đường lối, chính sách của Ðảng và của Nhà nước, làm hại đến lợi ích của cách mạng, của nhân dân.
Tất cả những điều đó là những căn bệnh và khuyết điểm được nảy sinh trong điều kiện của đảng cầm quyền, sẽ làm ảnh hưởng đến uy tín của Đảng, làm suy giảm lòng tin của nhân dân đối với Đảng.
Thứ ba, trên cơ sở nhận thức đó, Người nêu ra cách chữa trị căn bệnh này đó là:
Ðể làm cho tất cả cán bộ, đảng viên xứng đáng là những chiến sĩ cách mạng, Ðảng ta phải ra sức tăng cường giáo dục toàn Ðảng về lý tưởng cộng sản chủ nghĩa, về đường lối, chính sách của Ðảng, về nhiệm vụ và đạo đức của người đảng viên.
Phải thực hành phê bình và tự phê bình nghiêm chỉnh trong Ðảng.
Phải hoan nghênh và khuyến khích quần chúng thật thà phê bình cán bộ, đảng viên.
Chế độ sinh hoạt của chi bộ phải nghiêm túc.
Kỷ luật của Ðảng phải nghiêm minh.
Công tác kiểm tra của Ðảng phải chặt chẽ.
Mỗi cán bộ, đảng viên phải đặt lợi ích của cách mạng, của Ðảng, của nhân dân lên trên hết, trước hết.
Phải kiên quyết quét sạch chủ nghĩa cá nhân, nâng cao đạo đức cách mạng, bồi dưỡng tư tưởng tập thể, tinh thần đoàn kết, tính tổ chức và tính kỷ luật.
Phải đi sâu đi sát thực tế, gần gũi quần chúng, thật sự tôn trọng và phát huy quyền làm chủ tập thể của nhân dân.
Phải cố gắng học tập, rèn luyện, nâng cao trình độ hiểu biết để làm tốt mọi nhiệm vụ.
Có như vậy, Đảng ta mới thực sự “là đạo đức, là văn minh”, cán bộ, đảng viên mới thực sự xứng đáng với một Đảng vĩ đại, xứng đáng với sự tín nhiệm, tin tưởng của nhân dân.
2. Ý nghĩa tác phẩm đối với công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng hiện nay
Trong hơn 93 năm qua, Đảng Cộng sản Việt Nam đã xác lập, củng cố và ngày càng nâng cao vai trò lãnh đạo, sức mạnh và uy tín của mình đối với cách mạng, đối với Nhân dân bằng chính bản lĩnh, nghị lực, trí tuệ, lý luận tiên phong; bằng đường lối đúng đắn; bằng sự nêu gương, hy sinh quên mình của đội ngũ cán bộ, đảng viên; bằng một tổ chức đoàn kết, thống nhất chặt chẽ, vững chắc; bằng mối liên hệ máu thịt với Nhân dân, được Nhân dân hết lòng tin yêu, ủng hộ và bảo vệ. Dưới sự lãnh đạo của Đảng, dân tộc ta đã giành hết thắng lợi này đến thắng lợi khác, lập nên nhiều kỳ tích trong thế kỷ XX. Trong thời kỳ đổi mới, Đảng đã lãnh đạo đất nước vượt qua mọi khó khăn, thách thức và đạt được nhiều thành tựu to lớn, toàn diện, có ý nghĩa lịch sử, đưa đất nước ta sánh vai với các cường quốc năm châu.
Trong phương hướng, nhiệm vụ đẩy mạnh hơn nữa công tác xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh, Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng xác định: “Trong những năm tới phải đặc biệt coi trọng và đẩy mạnh hơn nữa xây dựng, chỉnh đốn Đảng toàn diện về chính trị, tư tưởng, đạo đức, tổ chức và cán bộ”. Trong đó, xây dựng Đảng về đạo đức là “nền tảng”, là “cái gốc” cho Đảng trong sạch, vững mạnh, nâng cao năng lực lãnh đạo, cầm quyền của Đảng. Đẩy mạnh giáo dục đạo đức cách mạng, làm cho mỗi cán bộ, đảng viên thấy rõ bổn phận và trách nhiệm của mình…Nâng cao ý thức tu dưỡng, rèn luyện và thực hành đạo đức cách mạng.
Tuy vậy, Kết luận số 21-KL/TW ngày 25-10-2021, Hội nghị lần thứ tư Ban Chấp hành Trung ương Đảng khoá XIII về đẩy mạnh xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị; kiên quyết ngăn chặn, đẩy lùi, xử lý nghiêm cán bộ, đảng viên suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, biểu hiện "tự diễn biến", "tự chuyển hoá" đánh giá: “Một bộ phận cán bộ, đảng viên, trong đó có cả cán bộ lãnh đạo, quản lý nhận thức chưa đầy đủ tính chất, tầm quan trọng của công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng; chưa nêu cao tinh thần trách nhiệm, thiếu gương mẫu, phai nhạt lý tưởng, giảm sút ý chí, sa vào chủ nghĩa cá nhân, nói chưa đi đôi với làm, vi phạm kỷ luật đảng, vi phạm pháp luật. Năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu, tự phê bình và phê bình, công tác kiểm tra, giám sát của nhiều tổ chức đảng còn hạn chế...”.
Trước yêu cầu của sự nghiệp cách mạng trong giai đoạn mới, chúng ta cần phát huy hơn nữa truyền thống và bản chất tốt đẹp của Đảng, chăm lo xây dựng Đảng ta thật sự vững vàng về chính trị, tư tưởng; thống nhất cao về ý chí, hành động; trong sạch về đạo đức, lối sống; chặt chẽ về tổ chức; gắn bó mật thiết với Nhân dân, ngang tầm nhiệm vụ để có thể lãnh đạo đất nước ta vượt qua mọi khó khăn, ngày càng phát triển. Phải nhận thức rõ, đấu tranh kiên quyết với những biểu hiện phai nhạt lý tưởng cách mạng, sa vào chủ nghĩa cá nhân, quên mất trách nhiệm, bổn phận trước Đảng, trước Nhân dân là nhiệm vụ sống còn của Đảng.
Trong tình hình đó, việc tiếp tục xây dựng tổ chức Đảng, quan tâm xây dựng, bồi dưỡng, giáo dục đội ngũ cán bộ, đảng viên có đầy đủ phẩm chất đạo đức, có năng lực sáng tạo, vừa hồng, vừa chuyên theo tư tưởng Hồ Chí Minh là rất quan trọng.
3. Liên hệ với thực tiễn ở Chi bộ Viện nghiên cứu Châu Mỹ
Trong bối cảnh hiện nay, mỗi Đảng viên của Chi bộ Viên nghiên cứu Châu Mỹ, cần bám sát đặc điểm, yêu cầu, chức năng, nhiệm vụ của mình để thực hiện tốt nội dung “Nâng cao đạo đức cách mạng, quét sạch chủ nghĩa cá nhân”. Trong đó, cần tập trung một số nội dung sau:
Thứ nhất, phải nhận thức đầy đủ, sâu sắc vai trò, vị trí quan trọng của công tác xây dựng Đảng về đạo đức; về tính cấp thiết phải nâng cao đạo đức cách mạng, quét sạch chủ nghĩa cá nhân.
Thứ hai, phải chấp hành nghiêm nguyên tắc tập trung, dân chủ, tự phê bình và phê bình trong sinh hoạt Đảng
Các đồng chí đảng viên, phải chấp hành nghiêm các nguyên tắc tổ chức, kỷ luật của Đảng, nhất là tập trung dân chủ, tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách, đề cao tự phê bình và phê bình, không bao che, né tránh, giấu diếm khuyết điểm.
Tự phê bình và phê bình phải được tiến hành thường xuyên, liên tục tại các kỳ sinh hoạt đảng; phải thực sự cầu thị, tự giác, trung thực, chân thành, công tâm, khách quan, không hữu khuynh, né tránh, chạy theo chủ nghĩa thành tích. Khi có khuyết điểm phải thẳng thắn nhận khuyết điểm, cầu thị và phải có kế hoạch sửa chữa khuyết điểm. Trong tự phê bình và phê bình phải thẳng thắn đấu tranh bảo vệ lẽ phải, bảo vệ người tốt; kiên quyết đấu tranh chống lại những biểu hiện lợi dụng phê bình với động cơ xấu, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ.
Thứ ba, phải giữ gìn đạo đức, lối sống, tác phong
Cán bộ, đảng viên, nhất là các đồng chí trong cấp ủy, lãnh đạo đơn vị phải gương mẫu giữ gìn lối sống trung thực, khiêm tốn, chân thành, giản dị; cần, kiệm, liêm, chính, chí công, vô tư. Không tham nhũng, quan liêu, cơ hội, vụ lợi; đi đầu trong đấu tranh chống quan liêu, cửa quyền, tham nhũng, lãng phí, chủ nghĩa cá nhân, lối sống cơ hội, thực dụng, bè phái, nói không đi đôi với làm; không để người thân, người quen lợi dụng chức vụ, quyền hạn, vị trí công tác của mình để trục lợi. Sẵn sàng chịu trách nhiệm khi để bộ phận, đơn vị mình phụ trách xảy ra tham nhũng, lãng phí, tiêu cực và quyết tâm khắc phục, sửa chữa.
Các đảng viên trong chi bộ phải tích cực, chủ động, sáng tạo trong tự học, tự tu dưỡng, rèn luyện. Mọi suy nghĩ, việc làm, hành động của đảng viên trong Chi bộ phải đi trước và là tấm gương cho quần chúng nhân dân noi theo, học tập; các đồng chí trong Chi ủy, lãnh đạo Viện phải làm trước, thực hiện trước để cán bộ, đảng viên trong đơn vị làm theo. Tự giác chấp hành và thực hiện theo chức trách, nhiệm vụ, tự đề ra kế hoạch phấn đấu cho bản thân, tự điều chỉnh hành vi của mình, kịp thời phát hiện và khắc phục hạn chế, yếu kém, thực hiện tốt lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh “đảng viên đi trước, làng nước theo sau”.
Thứ tư, giữa nói và làm, xây dựng đoàn kết, đồng thuận trong cơ quan, đơn vị
Gương mẫu xây dựng đoàn kết nội bộ; công tâm, khách quan với cán bộ dưới quyền; hợp tác, chia sẻ, giúp đỡ đồng nghiệp trong công tác và trong cuộc sống. Bảo vệ uy tín, danh dự của đồng chí, đồng nghiệp; không tranh công, đổ lỗi, né tránh, đùn đẩy trách nhiệm, khuyết điểm cho người khác. Gương mẫu tham gia xây dựng tổ chức đảng và các tổ chức đoàn thể ở cơ quan trong sạch, vững mạnh; kiên quyết đấu tranh chống các biểu hiện chia rẽ, bè phái, gây mất đoàn kết nội bộ.
Các đồng chí trong Chi ủy, lãnh đạo Viện phải luôn đi đầu trong thực hiện nhiệm vụ chính trị, chuyên môn, nói đi đôi với làm; tác phong, hành động phải chuẩn mực từ lời nói đến việc làm, cử chỉ, thái độ, hành vi, ứng xử với đồng chí, đồng nghiệp và quần chúng; gương mẫu mọi lúc, mọi nơi, ở nơi làm việc, cơ quan, đơn vị, cũng như nơi cư trú.
Thứ năm, đề cao kỷ cương, kỷ luật trong Đảng;
Cấp ủy và Chi bộ, phải coi trọng và đẩy mạnh công tác kiểm tra, giám sát, nhất là tự kiểm tra, tự giám sát gắn với nâng cao trách nhiệm của ban kiểm tra trong chi bộ.
Thứ sáu, đẩy mạnh phong trào thi đua học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh phải thực chất, hiệu quả, chú trọng xây dựng những mô hình, điển hình tiêu biểu trong công tác xây dựng Đảng về đạo đức.
Kết luận
Nâng cao đạo đức cách mạng, đấu tranh chống chủ nghĩa cá nhân là nội dung lớn, quan trọng và thiết thực, phải tiến hành thường xuyên, lâu dài, kiên trì. Trước tình trạng suy thoái tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên hiện nay, hơn lúc nào hết, công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị về đạo đức, đấu tranh chống chủ nghĩa cá nhân càng phải được xác định là nhiệm vụ cấp thiết, đúng với vị trí và tầm quan trọng của nó trong bối cảnh hiện nay.