Tham dự Hội nghị có Chủ tịch và các Phó Chủ tịch Viện Hàn lâm; Lãnh đạo các đơn vị giúp việc Chủ tịch Viện; Thủ trưởng các đơn vị trực thuộc Viện Hàn lâm; các cán bộ chuyên quản về quản lý khoa học, tổ chức cán bộ, hợp tác quốc tế của các đơn vị giúp việc Chủ tịch Viện Hàn lâm và các đơn vị trực thuộc.
GS. TS. Nguyễn Xuân Thắng, Ủy viên Ban chấp hành Trung ương Đảng, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Viện Hàn lâm; GS. TS. Võ Khánh Vinh, Phó Bí thư Đảng ủy, Phó Chủ tịch Viện Hàn lâm; GS. TS. Nguyễn Quang Thuấn, Phó Bí thư Đảng ủy, Phó Chủ tịch Viện Hàn lâm chủ trì Hội nghị.
Diễn giả khách mời tập huấn các mặt công tác chuyên môn, nghiệp vụ gồm: ThS. Mai Thế Bình, Phó Giám đốc Quỹ Phát triển Khoa học và Công nghệ quốc gia (Nafosted); CVCC. Nguyễn Văn Lượng, Phó Vụ trưởng Vụ Tổ chức – Biên chế, Bộ Nội vụ; Ông Nguyễn Hải Triều, Trưởng phòng, Vụ Điều ước và Thỏa thuận hợp tác quốc tế, Bộ Ngoại giao; TS. Nguyễn Văn Hậu, Trưởng khoa Văn bản và Công nghệ Hành chính, Học viện Chính trị - Hành chính Quốc gia Hồ Chí Minh.
Phát biểu chào mừng và khai mạc Hội nghị, GS. TS. Nguyễn Xuân Thắng, Chủ tịch Viện Hàn lâm chỉ rõ: đây là lần đầu tiên Viện tổ chức tập huấn theo cách thức mới, thực hành tiết kiệm, lồng ghép tổ chức tập huấn nhiều mặt công tác chuyên môn nghiệp vụ đồng thời với sơ kết công tác 6 tháng đầu năm 2013. Hội nghị sơ kết 6 tháng đầu năm 2013 nhằm đánh giá những mặt Viện đã làm được, chưa làm được, đặt ra những nội dung cần thảo luận, từ đó rút ra những bài học kinh nghiệm cũng như phương hướng triển khai công tác 6 tháng cuối năm. Tập huấn các mảng chuyên môn nghiệp vụ gồm 2 nội dung: nhìn nhận những vấn đề lớn nổi lên, tổng kết bài học kinh nghiệm, nguyên nhân của cả nhiệm kỳ từ năm 2011.
Trong báo cáo sơ kết công tác 6 tháng đầu năm 2013, Giáo sư Chủ tịch Viện Hàn lâm đánh giá: các đơn vị giúp việc Chủ tịch Viện cũng như các đơn vị trực thuộc đã rất khẩn trương làm các thủ tục để đổi tên tổ chức, đổi con dấu và các văn bản có liên quan kể từ khi Viện chính thức mang tên Viện Hàn lâm. Các viện đã tập trung hoàn thành nghiệm thu các đề tài cấp Bộ đến hạn. Đồng thời, Viện đang khẩn trương chuẩn bị các công việc kỷ niệm 60 năm thành lập Viện Hàn lâm. Đây là 3 hoạt động chính chi phối thời gian của 6 tháng đầu năm 2013.
Về công tác quản lý khoa học, điểm mới là Viện đã rất chú trọng về chất lượng nghiên cứu khoa học. Viện đã hoàn thành tốt, đúng tiến độ, đạt hiệu quả cao các nhiệm vụ đột xuất của Ban Bí thư, đặc biệt là báo cáo cung cấp luận cứ luận giải 5 điều nhạy cảm liên quan đến sửa đổi Hiến pháp năm 1992. Sản phẩm Báo cáo KTXH trong nước và quốc tế của Viện đã được nhiều cơ quan đánh giá cao về sự kết hợp giữa phân tích định tính và định lượng trong phân tích, đánh giá và dự báo nhưng cần chú trọng hơn về chất lượng và công bố. Báo cáo chắt lọc kết quả nghiên cứu khoa học mặc dù đã được một số cơ quan đánh giá tốt nhưng cần thảo luận cách triển khai và nâng cấp về chất lượng. Viện đã tích cực và chủ động tham gia các Đề án của Chính phủ, xây dựng các báo cáo chuyên đề về một số chủ đề nóng của năm (như tôn giáo, dân tộc, Biển Đông,…), các kiến nghị gửi Lãnh đạo Đảng, Chính phủ và các cơ quan liên quan đều được đánh giá cao. Các cá nhân và đơn vị trực thuộc Viện Hàn lâm chủ trì 14/20 đề tài trong chương trình Tây Nguyên 3, đều đang được triển khai tích cực và khá bài bản, đang xây dựng báo cáo giữa kỳ lần thứ nhất theo yêu cầu của Ban chủ nhiệm Chương trình để có đóng góp, kiến nghị thường xuyên theo các chủ đề nghiên cứu. Viện đã triển khai rất khẩn trương hồ sơ đề xuất chương trình Tây Nam Bộ, Chương trình quốc gia về chủ quyền Hoàng Sa, Trường Sa và Biển Đông, Đề án Chiến lược gia đình, hiện đang chờ các cấp có thẩm quyền thẩm định và phê duyệt. Viện đã đẩy mạnh hợp tác khoa học trong nước, hiện thực hóa các ký kết hợp tác do Viện Hàn lâm và các viện chuyên ngành với các tỉnh. Vừa qua, Viện Hàn lâm đã phối hợp với Thành ủy TPHCM tổ chức thành công hội nghị góp ý đề cương báo cáo đánh giá giữa kỳ Đại hội Đảng XI với sự tham gia của các khoa học, nhà quản lý phía Nam. Đây là cách làm mới trong phối hợp với địa phương, giảm thiểu được chi phí tổ chức, đồng thời thông qua thảo luận các địa phương cũng nắm bắt thêm tri thức khoa học.
Về công tác tổ chức cán bộ, các công tác phê duyệt chức năng, nhiệm vụ, cơ cấu tổ chức của từng đơn vị trực thuộc, bổ nhiệm lãnh đạo đã được triển khai đúng quy trình. Viện đã chú trọng kiện toàn lãnh đạo các đơn vị trực thuộc, kiện toàn đội ngũ Tổng biên tập (TBT) và Phó Tổng biên tập (PTBT) các tạp chí. Thời gian qua, Viện đã kiện toàn 12 TBT, không để tình trạng tạp chí không có PTBT, xử lý dứt điểm tình trạng viện chỉ có 1 cán bộ lãnh đạo. Nhân đây cũng cần thảo luận thêm về trách nhiệm của các đồng chí lãnh đạo đương nhiệm trong bồi dưỡng, phát hiện nguồn cán bộ lãnh đạo kế cận. Công tác thi chuyển ngạch lên NCVC năm 2013 được lãnh đạo Viện chỉ đạo và trực tiếp thảo luận với lãnh đạo Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Nội vụ để đảm bảo quyền lợi cho cán bộ. Các công tác về bảo hiểm, tiền lương cũng được đảm bảo thực hiện đúng qui định.
Về công tác tài chính, Viện đã hoàn thành xây dựng kế hoạch năm 2014. Công tác lập kế hoạch đã được triển khai hết sức khẩn trương, nghiêm túc, tạo cơ sở hiện thực hóa quyết tâm triển khai kế hoạch ngay từ đầu năm. Tuy nhiên, do nguồn lực tài chính có hạn, trong khi có nhiều nhu cầu chi dứt điểm nên kinh phí hoạt động đầu tư chiều sâu chưa thỏa mãn được nhu cầu các đơn vị. Vấn đề tồn tại thời gian qua là trình độ cán bộ kế toán một số đơn vị chưa đáp ứng, làm ảnh hưởng đến hoạt động của đơn vị, cần điều chỉnh cách thức tuyển dụng để đảm bảo chất lượng cán bộ kế toán. Thủ trưởng các đơn vị cần quan tâm hơn đến công tác kiểm tra, giám sát quyết toán tài chính. Các trọng tâm đầu tư ưu tiên (Học viện Khoa học xã hội, Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam, các Viện Khoa học xã hội vùng Trung Bộ, Tây Nguyên và Nam Bộ) đã được chú trọng triển khai đúng tiến độ.
Về công tác hợp tác quốc tế, Viện đã tổ chức liên kết các viện trực thuộc trong thành lập đoàn ra khảo sát quốc tế, thực hành tiết kiệm, nâng cao hiệu quả, giảm thiểu làm phiền đối tác.
Hệ thống cổng thông tin điện tử, hệ thống mạng đã cho thấy tích hợp và băng thông tốt hơn. Công tác bảo tàng đã được chú trọng. Lãnh đạo Viện đã chỉ đạo Viện Khảo cổ và Trung tâm Nghiên cứu Kinh thành quyết liệt triển khai dự án Hầm để xe nhà quốc hội, bàn giao quản lý di sản Hoàng thành Thăng Long.
Bên cạnh đánh giá cao những kết quả đã đạt được trong công tác 6 tháng đầu năm 2013, Giáo sư Chủ tịch Viện cũng thẳng thắn chỉ ra những vấn đề còn tồn tại, cần khắc phục, đó là vẫn còn tình trạng đề tài nghiệm thu chậm tiến độ; việc triển khai xây dựng báo cáo chắt lọc kết quả nghiên cứu chưa thực sự đáp ứng yêu cầu về chất lượng; chưa thống nhất trong xây dựng kế hoạch hệ đề tài cấp Bộ; về vấn đề vị trí việc làm và đánh giá cán bộ; về kỷ luật lao động; về quản lý cán bộ đi nước ngoài;… Từ đó, Giáo sư Chủ tịch Viện chỉ đạo trong 6 tháng cuối năm 2013, các đơn vị giúp việc Chủ tịch Viện cần tập trung xử lý các tồn tại nêu trên. Đồng thời, cần chú trọng đến các hoạt động trong chuỗi sự kiện hướng tới kỷ niệm 60 năm thành lập Viện, đặc biệt là xây dựng Phòng truyền thống. Cần nâng cao hiệu quả quản lý để thúc đẩy các đề tài nghiệm thu đúng tiến độ, nâng cao chất lượng báo cáo chắt lọc kết quả nghiên cứu, chú trọng văn hóa công sở và quản lý ra/vào cơ quan.
Phát biểu thảo luận tại Hội nghị, thủ trưởng các đơn vị trực thuộc đều thống nhất cao với những đánh giá sơ kết công tác 6 tháng đầu năm 2013 do Chủ tịch Viện Hàn lâm trình bày. Đồng thời, nhằm tìm ra giải pháp xử lý thống nhất một số vấn đề còn tồn tại, Lãnh đạo Viện Hàn lâm, lãnh đạo các đơn vị giúp việc Chủ tịch Viện, thủ trưởng các đơn vị trực thuộc đã phát biểu, trao đổi hết sức thẳng thắn, cởi mở, với tinh thần chia sẻ cao về các cách thức tổ chức đề tài cấp cơ sở; xây dựng báo cáo chắt lọc kết quả nghiên cứu; bồi dưỡng và đào tạo đội ngũ cán bộ lãnh đạo kế cận; kỷ luật lao động; vị trí việc làm; điều kiện làm việc;…
Trong nội dung tập huấn công tác quản lý khoa học, sau khi PGS. TS. Trần Thị An, Trưởng ban Ban Quản lý khoa học trình bày báo cáo đánh giá kết quả thực hiện hệ đề tài cấp cơ sở, Hội nghị đã nghe ThS. Mai Thế Bình, Phó Giám đốc Quỹ Nafosted giới thiệu về các chương trình của Quỹ; Quy trình thông báo, tiếp nhận, xét chọn đề tài do Quỹ triển khai từ năm 2014; Cơ chế tài chính của Quỹ. Các đại biểu đều đánh giá cao việc tổ chức hệ đề tài cấp cơ sở, hướng ưu tiên vào cán bộ trẻ. Các phát biểu, trao đổi, chia sẻ giữa đại biểu tham dự với Lãnh đạo Viện Hàn lâm, Ban Quản lý Khoa học và diễn giả đã giúp Hội nghị làm rõ và có cách hiểu thống nhất về các vấn đề quan tâm.
Báo cáo trong nội dung tập huấn công tác tổ chức cán bộ, TS. Trần Minh Tuấn, Trưởng ban Ban Tổ chức cán bộ đã chỉ rõ những công việc về tổ chức cán bộ đã làm được trong 6 tháng đầu năm, đặc biệt là công tác kiện toàn nhân sự quản lý lãnh đạo cấp viện và các tạp chí, đồng thời cũng thẳng thắn chỉ ra những vấn đề còn tồn tại và cần thảo luận. Hội nghị đã nghe CVCC. Nguyễn Văn Lượng, Phó Vụ trưởng Vụ Tổ chức – Biên chế, Bộ Nội vụ trình bày về xây dựng Đề án Vị trí việc làm. Đây là nhiệm vụ hết sức quan trọng các đơn vị trực thuộc Viện Hàn lâm đang phải triển khai, đặc biệt có ý nghĩa tạo tiền để triển khai rà soát, xác định cơ cấu tổ chức và đánh giá cán bộ theo từng vị trí làm việc.
Trong nội dung tập huấn công tác hợp tác quốc tế, PGS. TS. Nguyễn Giang Hải, Trưởng ban Ban Hợp tác Quốc tế trình bày những nội dung chính về công tác hợp tác quốc tế thời gian qua, trong đó tập trung vào các công tác tổ chức đoàn ra; ký kết hợp tác với quốc tế; quản lý các chương trình hợp tác quốc tế; quản lý cán bộ đi nước ngoài không bằng hộ chiếu công vụ;… Hội nghị cũng nghe Ông Nguyễn Hải Triều, Vụ Điều ước và Thỏa thuận hợp tác quốc tế, Bộ Ngoại giao báo cáo về những vấn đề liên quan đến Pháp lệnh Điều ước và Thỏa thuận hợp tác quốc tế. Những thông tin do Ông Nguyễn Hải Triều giới thiệu đã giúp các đại biểu tham dự tập huấn nắm rõ hơn về các qui định trong ký kết các thỏa thuận hợp tác quốc tế trong bối cảnh Viện Hàn lâm và các đơn vị trực thuộc đang đẩy mạnh công tác hợp tác quốc tế trong nghiên cứu và đào tạo.
Trong nội dung về cải cách hành chính, TS. Nguyễn Bùi Nam, Chánh văn phòng Viện Hàn lâm đã chỉ ra một số vấn đề còn tồn tại trong công tác hành chính, đồng thời gợi mở một số giải pháp nhằm đẩy mạnh cải cách hành chính trong công tác hành chính. GS. TS. Võ Khánh Vinh, Phó Chủ tịch Viện Hàn lâm nhấn mạnh: công tác cải cách hành chính tại Viện Hàn lâm đang triển khai theo 5 nội dung: về thể chế, ban hành các văn bản quy định mới; cải cách, xây dựng lại tổ chức bộ máy; phát triển nguồn nhân lực phục vụ cho công tác nghiên cứu; trình tự thủ tục hành chính theo từng tuyến công việc; cách thức sử dụng tài chính công Nhà nước giao cho Viện Hàn lâm. Hội nghị đã nghe TS. Nguyễn Văn Hậu, Trưởng khoa Văn bản và Công nghệ Hành chính, Học viện Chính trị - Hành chính Quốc gia Hồ Chí Minh trình bày về những vấn đề liên quan đến thực hiện cải cách hành chính trong quản lý hành chính và cải cách các thủ tục hành chính công trong các cơ quan nhà nước.
Phát biểu tổng kết Hội nghị, GS. TS. Nguyễn Xuân Thắng, Chủ tịch Viện Hàn lâm khẳng định: hội nghị đã thành công cả về phương diện chuyên môn, tổ chức, và thực hành tiết kiệm. Các đại biểu đã có cơ hội trao đổi, giao lưu cả trong và ngoài hội nghị, nâng cao hiểu biết, chia sẻ với nhau. Qua tổ chức Hội nghị lần này, có thể rút ra hai bài học chính: thứ nhất, cần phát huy và tổ chức thường niên hội nghị tập huấn tất cả các mảng kết hợp với sơ kết 6 tháng. Hội nghị đã mời được các diễn giả có hiểu biết sâu cả về lý luận và thực tiễn, góp phần vào thành công của Hội nghị; thứ hai, đây là bước quan trọng để tăng cường kỷ cương tham dự hội nghị lãnh đạo.
Trong thời gian tới, Giáo sư Chủ tịch Viện yêu cầu tập trung vào các công việc chính sau:
Về công tác quản lý khoa học: Ban Quản lý khoa học cần hoàn thiện quy chế quản lý hoạt động khoa học liên quan đến chất lượng và hiệu quả NCKH. Cần phát huy vai trò của thủ trưởng đơn vị trong xây dựng kế hoạch, phải có tầm nhìn 5 năm, bám sát chỉ đạo của Lãnh đạo Viện Hàn lâm và Chiến lược phát triển Viện Hàn lâm.
Về công tác tổ chức cán bộ: Ban Tổ chức cán bộ cần triển khai rà soát, thảo luận, xây dựng đề xuất cơ cấu tổ chức Viện Hàn lâm trình Thủ tướng phê duyệt. Trong xây dựng Đề án Vị trí việc làm, cần chú trọng xem chỗ nào đang lãng phí nguồn lực, làm rõ trách nhiệm của lãnh đạo các cấp, gắn với Nghị định 115 và định biên được phê duyệt. Ban Tổ chức cán bộ phải nghiên cứu kỹ, xây dựng hướng dẫn cụ thể về xây dựng Đề án Vị trí việc làm, gắn liền với định mức lao động để các đơn vị dễ thực hiện.
Đối với văn phòng, đề nghị tiếp tục xiết chặt kỷ cương tham dự các hội nghị lãnh đạo. Thể chế hóa cụ thể hơn về kỷ luật và quy trình ban hành văn bản.
Về công tác hợp tác quốc tế, Ban Hợp tác quốc tế cần rà soát, đánh giá, báo cáo Chủ tịch Viện về các thỏa thuận hợp tác quốc tế các cấp đã ký. Cần tận dụng các nguồn lực, các thỏa thuận song phương trong xây dựng, tổ chức đoàn ra. Cần phối hợp với Ban Tổ chức cán bộ trong quản lý cán bộ đi nước ngoài.
Trong phương hướng công tác 6 tháng cuối năm 2013, Giáo sư Chủ tịch Viện đề nghị tập trung hoàn thành các công việc đã có trong kế hoạch. Đặc biệt chú trọng công tác nghiệm thu đề tài đạt chất lượng, đúng tiến độ. Tập trung cho các công việc chuẩn bị cho kỷ niệm 60 năm như: khánh thành Phòng truyền thống và khánh thành trưng bày Bảo tàng Đông Nam Á thuộc Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam trước trước ngày 2/12/2013; Hoàn thành in cuốn sách giới thiệu Viện trước lễ kỷ niệm. Giám đốc Nhà xuất bản KHXH cần phối hợp với các viện biên tập các công trình lớn để công bố. Trung tâm Ứng dụng CNTT cần đăng tải các văn bản của Viện Hàn lâm trên Cổng Thông tin điện tử để các đơn vị dễ tiếp cận. Văn phòng cần tăng cường kiểm tra, giám sát công tác văn thư, giao nhận công văn.
Các trưởng ban khi xây dựng kế hoạch năm cần suy nghĩ chủ đề tập huấn, lựa chọn địa điểm và thời điểm tập huấn tất cả các mảng kết hợp sơ kết 6 tháng đầu năm để chủ động về kế hoạch./.